Белорусы Москвы
Белорусы Москвы
Для кого этот сайт?
Для нас, белорусов, находящихся в Москве.
Новости
Главная > Новости проекта > 95 год ад дня нараджэння П.М. Машэрава
 

95 год ад дня нараджэння П.М. Машэрава

Аляксандр Трыфанавіч Кузьмін:

– Пятра Мiронавiча я ведаю даволi добра, разам з iм працаваў у ЦК КПБ са снежня 1962 года: тады першым сакратаром быў К. Мазураў, П. Машэраў – другiм. Калi Мазураў перайшоў у Маскву намеснiкам старшынi Саўмiна СССР, Машэраў стаў першым сакратаром ЦК КПБ. З 1972 года я працаваў сакратаром ЦК па iдэалогii.

– Пасля трагiчнай гiбелi Машэрава з’явiлася шмат самых розных публiкацый...

– Я з цiкавасцю сачу за гэтымi публiкацыямi. Частка з iх – блiзкiя да iсцiны, некаторыя яўна надуманыя па палiтычных меркаваннях цi па прычыне таго, што асобныя аўтары самi хочуць узвысiцца, – у свой час многiя, напрыклад, успамiналi, як на суботнiку неслi бервяно разам з Ленiным. Прыкладна такi ж варыянт i ў дадзеным выпадку... Рознiца ў бачаннi сiтуацыi зводзiцца да двух меркаванняў. Першае: гiбель Машэрава – трагiчная выпадковасць. Другое – старанна падрыхтаванае, загадзя прадуманае i прафесiйна выкананае палiтычнае забойства.

Паколькi шмат гадоў мы былi знаёмы з Пятром Мiронавiчам, разам працавалi, я маю права сказаць, што найбольш характэрна для гэтай асобы. Ён камунiст, што называецца, «чыстай вады». Як бы хто з працiўнiкаў камунiстычнага светапогляду, ненавiснiкаў сацыялiстычнага ладу нi вышукваў недахопы, а прыдрацца да Машэрава яны не могуць. Таму што асноўныя чалавечыя параметры ў гэтай асобы – бездакорныя. Ён быў добрым да простых людзей i строгiм да сябе (гэта асаблiва падкрэслю); патрабавальным да асоб, надзеленых паўнамоцтвамi, у значна большай ступенi, чым да радавых выканаўцаў. Ён шукаў аптымальныя шляхi i метады вырашэння любой задачы. Многiя i зараз успамiнаюць жывыя зносiны Машэрава з рабочымi, сялянамi, iнтэлiгенцыяй. Напрыклад, калi на верталёце ляцеў паглядзець стан сельгасработ, загадзя складзенага плана звычайна не было: Машэраў загадваў сесцi там, дзе працуюць (косяць, жнуць, сеюць i г. д.). Потым ужо, пагутарыўшы з людзьмi, ехаў у райкам цi абкам – маючы iнфармацыю «з першых рук»... Але мала мець жаданне размаўляць з людзьмi – трэба яшчэ ўмець iх выслухаць. I галоўнае – выслухаўшы, перакласцi праблемы на мову практыкi.

Машэраў валодаў талентам арганiзатара праз перакананне, а не шляхам сiлавога цiску. Тут адбiвалiся яго прафесiйныя якасцi педагога. Ён раiўся з людзьмi, як лепш зрабiць – i выканаўца станавiўся генератарам iдэй, а не «вiнцiкам» чыёйсьцi волi. I чалавек ужо з iншым настроем выконваў пастаўленую задачу.

Ён вельмi цанiў прафесiяналiзм, сумленнасць, адукаванасць, а не якасцi лiслiвага «верноподданничества».

Пётр Мiронавiч прыдумаў незвычайную форму кантактаў: агульныя абеды. Сакратары ЦК разам абедалi з 13 да 14 гадзiн. На бюро ЦК iшлi афiцыйныя размовы, а за абедам штодня абмяркоўвалi тыя ж пытаннi, толькi ў iншай форме. Чаму гэта важна было? На бюро мы палемiзуем, але перад шырокай аўдыторыяй не вельмi тактоўна безаглядна ўвязвацца ў спрэчку. А за абедам, у спакойнай абстаноўцы... Гэта давала Машэраву магчымасць быць у курсе ўсiх нюансаў i адценняў. I магчымасць «правентылiраваць» розныя меркаваннi па праблемах.

Пятра Мiронавiча адрознiвала яшчэ i такая рэдкая якасць, як уменне знайсцi ў сабе сiлу прызнаць уласную памылку i выправiць яе. Iдэя пабудовы Палаца Рэспублiкi належыць Машэраву. Шмат меркаванняў было – яго пераканалi «пасадзiць» палац на месцы Верхняга горада: маўляў, забудовы там не маюць нiякай гiстарычнай каштоўнасцi.

– Прапаноўвалася цалкам знiшчыць Верхнi горад?

– Знесцi частку пабудоў i менавiта на гэтым месцы пабудаваць грандыёзны палац. Машэрава, паўтараю, угаварылi... У ЦК прыйшло вялiкае калектыўнае пiсьмо ад творчай iнтэлiгенцыi з просьбай не чапаць Верхнi горад. Машэраў на бюро гаворыць: «Кузьмiн падбухторвае iнтэлiгенцыю...». Калi ён быў у адпаведным настроi, так крытыку ўмеў наводзiць – будзь здароў! Пасля бюро падыходжу: «Пётр Мiронавiч, вас падбiваюць на гэты крок: маўляў, пабудуем горад будучынi. А якiм быў Мiнск да гэтага? Скажуць: што не спалiлi немцы, разбурыў Машэраў».

Праходзiць некалькi дзён — Пётр Мiронавiч просiць зайсцi: ён сабраў кiраўнiкоў горада, архiтэктурных i будаўнiчых арганiзацый, яшчэ раз выслухаў усiх. I паставiў задачу – захаваць Нiжнi i Верхнi горад, гiстарычную частку Мiнска. Даў заданне прадумаць, да якога месца «прывязаць» Палац Рэспублiкi. Было прапанавана пабудаваць яго на месцы, дзе зараз манумент гораду-герою Мiнску.

Пасля гiбелi Пятра Мiронавiча ўсё «перайгралi...»

– Аляксандр Трыфанавiч, я заўважаю, што мы мiжволi стараемся адысцi ад тэмы кастрычнiцкiх дзён 1980-га. Вельмi складаныя ўспамiны, i ўсё ж калi паспрабаваць аднавiць храналогiю тых дзён?..

– Калi браць версiю, што аўтакатастрофа была загадзя «падстроена»... Ды нават пры вялiкiм жаданнi ў сiтуацыi, калi рашэнне прымаецца iмгненна, спантанна, паспець штосьцi арганiзаваць – практычна немагчыма. Тут дзейнiчалi iншыя фактары.

У Беларусi гэта не адзiны выпадак аўтакатастроф дзяржаўных дзеячаў: Сурганаў, Бяда. Трапляў у дарожна-транспартнае здарэнне i Г. Кiсялёў. Гэта сведчыць пра няправiльную пастаноўку суправаджэння машын аховы пры паездцы кiраўнiкоў. Фактычна што атрымлiвалася: «мiгалка» iдзе наперадзе, з мiгафонаў гучаць каманды, следам машына кiраўнiка, потым зноў машына аховы... Усе шарахаюцца, нервуюцца, адзiн прытарможвае, другi не бачыць — як i адбылося 4 кастрычнiка.

Яшчэ адзiн фактар: Пётр Мiронавiч, як сапраўдны славянiн, любiў хуткую язду. I калi асабiстыя ахоўнiкi i экiпажы суправаджальных машын прасiлi яго ехаць на меншай скорасцi, Машэраў не заўсёды лiчыўся з iх просьбамi. Далей. Шафёр Пятра Мiронавiча Зайцаў ведаў, што iх машыне заўсёды саступаюць дарогу... Ён таксама 1918 года нараджэння, у апошнi час стаў дрэнна бачыць (насiў акуляры з даволi тоўстымi лiнзамi). У сакратарыяце прасiлi Машэрава замянiць вадзiцеля, але ён не згаджаўся: «Дык што, я ў 62 гады магу кiраваць рэспублiкай, а ён – машынай не можа?! Пакуль я буду працаваць, будзе працаваць i ён».

– I ўсё ж некаторыя гавораць пра падпольныя дзеяннi пэўных сiл брэжнеўскага акружэння...

– Наўрад цi гэта так: збег трагiчных абставiнаў. Паўтараю, нейкага загадзя зацверджанага маршруту паездак Машэрава не было... Хаця, сапраўды, у Пятра Мiронавiча былi складанасцi ў адносiнах з некаторымi маскоўскiмi кiраўнiкамi. Брэжнеў i яго блiжэйшае акружэнне на самай справе недалюблiвалi Пятра Мiронавiча i пры ўсякай магчымасцi дэманстравалi гэта. Чаму? У сацыяльна-эканамiчных адносiнах Беларусь выдзялялася сярод iншых рэспублiк СССР. Выдзялялася i сваёй «савецкасцю» (у самым лепшым сэнсе гэтага паняцця) – i гэта выклiкала раздражнёнасць i зайздрасць. Беларусь i яе лiдэр, высокаадукаваны, энергiчны, граматны, са стойкiмi перакананнямi чалавек заваёўваў усё ўзрастаючы аўтарытэт у краiне, што выклiкала рэўнасць амаль поўнасцю непрацаздольных Брэжнева, Чарненкi, некаторых iншых. Таму такi доўгi час не ўручалася «Залатая Зорка» гораду-герою Мiнску, якой горад быў удастоены па праву. Званне Героя Сацыялiстычнай Працы Пётр Мiронавiч атрымаў тады, калi далей «абыходзiць» яго асабiста нельга было, паколькi большасць кiраўнiкоў абласцей, многiя ў раёнах, у працоўных калектывах ужо атрымалi гэта званне…

Для желающих принять участие в торжественном вечере – телефон 495 957 0545. Вход по пригласительным билетам.

ромром

30.01.2013
версия для печати
<< Вернуться Назад
Архив - новости проекта
03.12.2021
28.10.2021
20.04.2021
19.04.2021
16.03.2021
16.10.2020
04.10.2020
28.04.2020
26.11.2019
22.11.2019
09.09.2019
23.06.2019
06.06.2019
01.05.2019
17.04.2019
11.04.2019
01.04.2019
22.03.2019
25.02.2019
23.12.2018
10.12.2018
31.10.2018
27.09.2018
24.09.2018
03.07.2018
11.06.2018
26.05.2018
25.01.2018
25.12.2017
01.11.2017
26.10.2017
18.10.2017
08.10.2017
21.06.2017
17.05.2017
04.05.2017
01.04.2017
31.03.2017
02.01.2017
28.12.2016
15.12.2016
08.12.2016
21.11.2016
20.11.2016
10.11.2016
04.11.2016
28/09/2016
04.07.2016
12.06.2016
20.03.2016
15.03.2016
21.12.2015
25.11.2015
15.11.2015
14.11.2015
27.10.2015
14.10.2015
13.10.2015
18.09.2015
18.09.2015
05.09.2015
04.09.2015
20.08.2015
13.08.2015
12/08/2015
22.07.2015
26.05.2015
07.05.2015
04.05.5015
14.04.2015
20.03.2015
06.03.2015
03.03.2015
23.02.2015
25.01.2015
13.01.2015
13.12.2014
10.12.2014
09.12.2014
05.12.2014
02.11.2014
28.11.2014
23.09.2014
08.0902014
03.09.2014
02.09.2014
04/07/2014
24.06.2014
19.06.2014
15.06.2014
01.06.2014
27.05.2014
22.04.2014
10.04.2014
01.04.2014
18.03.2014
05.03.2014
15.02.2014
12.01.2014
12.01.2014
24.12.2013
20.12.2013
19.12.2013
16.12.2013
13.12.2013
05.12.2013
29.11.2013
16.11.2013
14.11.2013
13.11.2013
11.11.2013
01.11.2013
18.10.2013
12.10.2013
29/09/2013
15.09.2013
08.07.2013
01.07.2013
12.06.2013
05.06.2013
28.05.2013
26.05.2013
21.05.2013
29.04.2013
17.04.2013
02.04.2013
29.03.2013
23.03.2013
19.03.2013
19.03.2013
19.03.2013
14.03.2013
11.03.3013
18.02.2013
07.02.2013
30.01.2013
27.01.2013
17.01.2013
14.01.2012
13.01.2013
19.12.2012
11.12.2012
26.11.2012
14.11.2012
09.11.2012
30/10/2012
24.10.2012
24.10.2012
24.10.2012
23.10.2012
15.10.2012
01.10.2012
24.09.2012
24.09.2012
20.09.2012
12.09.2012
15082012
27.07.2012
10.07.2012
07.07.2012
01.07.2012
27.06.2012
26.04.2012
26.04.2012
13.04.2012
10.04.2012
21.03/2012
20.03.2012
11.03.2012
15.02.2012
09.02.2012
08.02.2012
30.01.2012
24.01.2012
18.01.2012
12.01.2012
12.12.2011
01.12.2011
02.11.2011
28.10.2011
05.10.2011
29.09.2011
21.09.2011
08.09.2011
05.09.2011
31.08.2011
31.08.2011
27.07.2011
18.06.2011
09.06.2011
07.06.2011
18.05.2011
28.04.2011
27.04.2011
19.04.2011
12.04.2011
10.04.2011
05.04.2011
04.04.2011
13.03.2011
11.03.2011
03.03.2011
17.02.2011
16.02.2011
20.12.2010
01.12.2010
26.11.2010
20.11.2010
19.11.2010
16.11.2010
12.11.10
11.11.2010
05.11.2010
01.11.2010
29.10.2010
25.10.2010
12.10.2010
17.09.2010
14.09.2010
14.09.2010
14.09.2010
03.09.2010
03.09.2010
24.08.2010
24.08.2010
23.08.2010
17.08.2010
26.07.2010
09.07.2010
19.06.2010
18.06.2010
10.06.2010
31.05.2010
11.05.2010
29.03.2010
29.03.2010
27.03.2010
19.03.2010
17.03.2010
02.03.2010
09.02.2010
29.01.2010
14.01.2010
23.11.2009
06.11.2009
02.10.2009
04.09.2009
02.09.2009
29.08.2009
27.08.2009
06.08.2009
03.08.2009
24.07.2009
06.07.2009
23.06.2009
05.06.2009
30.05.2009
28.05.09
28.05.2009
28.05.2009
14.05.2009
03.05.2009
24.04.2009
17.04.2009
17.04.2009
07.04.2009
03.04.2009
21.01.2009
26.12.2008
17.10.2008
14.10.2008
11.09.2008
09.09.2008
01.07.2008
23.06.2008
21.05.2008
18.04.2008
25.03.2008
18.02.2008
10.02.2008
26.12.2007
19.12.2007
13.12.2007
03.12.2007
14.11.2007
23.10.2007
15.10.2007
03.10.2007
27.09.2007
24.09.2007
13.09.2007
13.07.2007
07.05.2007
26.04.2007
09.04.2007
03.04.2007
24.02.2007
23.01.2007
19.01.2007
07.01.2007
10.12.2006
29.11.2006
01.10.2006
>> Весь архив